Monday, July 12, 2010

porzeczkówka



Na pierwszy dotyk byłeś taki słodki
Żem ja ruszyła i zerwała kłódki
Zgubiłam głowę i złamane serce
(...) mia
łam dziwny sen...
 Sen , Tara Fuki, Piosenki do snu (moja ulubiona ostatnio plyta dwu spiewajacych czeskich wiolonczelistek)

Dla porzeczkowej nalewki zgubilam glowe! Robie te nalewke od lat, od lat nie wyobrazam sobie poczatku lata bez pogaduszek przy zrywaniu i przebieraniu porzeczek, lato nie byloby latem bez nastawiania porzeczkowki. To wedlug mnie najlepsza nalewka swiata, na dzien dzisiejszy. 

Mialam dziwny sen kilka dni temu, przed oczami mialam sad rodzicow, sad z kilkoma solidnymi krzakami porzeczek, ale na krzakach nie bylo ani jedengo owocu. Juz we snie zaczelam rozmyslac gdzie tez trzeba bedzie jezdzic by porzeczki kupic, rano siegnelam po telefon, Mama rzekla: Basia, Ty sie martw lepiej co z porzeczkami zrobic, kleska urodzaju! 

Porzeczkowy sezon zaczelam od porzeczkowej nalewki. Nalewkowe Warsztaty aka Gorzelnia po Godzinach prowadzone wspolnie z Monika nie moga sie bez niej obejsc. Jesli komus nie odpowiada nalewka, to polecam galaretke z czarnej porzeczki. Zaznaczam jednak, ze galaretka choc niesamowita, to nalewka jednak nie jest. 


Przepis na porzeczkówkę, moją ulubioną nalewkę: 

1 kg czarnej porzeczki
0.5l spirytusu (95%)
0.5l żytniej wódki
0.5kg cukru (można dodać i odrobinę mniej)


Porzeczki obierem z szypulek, plukam i dokladnie osuszam, wrzucam do znacznych rozmiaro butli i zalewam mieszanka spirytusu i wodki (sloj czy butla powinien byc wypelniony maksymalnie do 3/4 wysokosci).
Po 10-14 dniach zlewam cala ciecz znad owocow, a porzeczki zasypuje cukrem (zazwyczaj pol kilograma cukru na kilogram owocow), co pere dni potrzasam butla by cukier szybciej sie rozpuscil.
Po kolejnych kilkunastu dniach zlewam syrop i lacze z uzyskanym wczesniej nalewem alkoholowym. Nalewke odstawiam w ciemne miejsce (piwnica idealna, piwnica do ktorej nie chodzi sie codzien jeszcze lepsza:), zapominam o nalewce na dobry rok.



PS.1. Wpis dedykuje Oczku i Alci! 
PS.2. W tym roku dodam pewnie do czesci porzeczkowki aromatycznej listkowki od Moniki i poczekam najmniej rok.  
PS.3. Alciu, dziekuje za nieziemsko pachnace suszone truskawy, Lula - dzieki ogromne za nalewki! Nie mam odwagi otworzyc buteleczek i "zniszczyc" cudnego opakowania Luli :-)

Monday, July 05, 2010

tvarohové knedlíky



pierwszy raz jadlam meruňkové tvarohové knedlíky niemal 5 lat temu w Chacie Jelenka pod Sniezka. Z tamtego pamietnego dnia zostala mi w pamieci nieziemska mgla, narty biegowki, w ktorych nie rozsmakowalam i twarogowe knedle z morelami do ktorych zapalalam niekonczaca sie i nienasycona miloscia! Schroniska-chaty-boudy pod Sniezka zdaja sie slynac z serwowania domowych slodkich knedli, gdyby nie
kynuté borůvkové knedlíky, ktore wpalaszowalismy w restauracji w Horské boudě Růžohorky, to zapewne zeszloroczna wyprawa na Sniezke gdy to: zgubilismy sie w ciemnym lesie, w nocy, w mokrym sniegu po kostki, bez latarek, z banda obcokrajowcow... moglaby skonczyc sie tragedia :-) 

Twarogowe knedle podaje sie na deser, maja ksztalt kuli, skladaja sie z owocow, twarogu jak sama nazwa glosi, maki (najczesciej tzw. grubej, ale o tym pozniej), jajek (czasem tylko zoltka), szczypty soli, czesto odrobiny masla, badz lyzki mleka, bardzo rzadko z czegos jeszcze. Pojawiaja sie wersje wspolczesne z skorka cytrynowa, cynamonem, ale takich knedli absolutnie klasycznym knedlem nazwac nie mozna! Oczywiscie kazda kucharka jest w posiadaniu najlepszego receptu na tvarohové knedlíky.

Nadmienic nalezy, ze najwiekszym uznaniem ciesza sie twarogowe morelowe knedle, przy czym trzeba dodac, ze twarogowych knedli przenigdy nie przyrzadza sie z borowkami na przyklad, z borowkami sa knedle drozdzowe! Bardzo popularne sa rowniez twarogowe knedle z truskawkami (te lubie najbardziej), spotyka sie sliwkowe, podobno mozna robic twarogowe knedle rowniez z wisniami, ale w Czechach nie spotkalam nigdy wisni. Twarogowe knedle owocowe obowiazkowo polewa sie ogromna ilocia masla i posypuje obficie tartym na tarce twardym bialym serem, knedli polanych bulka z maslem nie spotkalam, ale ponoc sie zdarzaja...


Przepis na meruňkové tvarohové knedlíky czyli twarogowe knedle z morelami (na podstawie przepisow Radki i mamy Honzy):
 
250g bialego sera
150g hrubé mouky*
lyzka masla
1 jajko
szczypta soli
9 duzych lub 12 malych moreli


Twarog (najlepszy bedzie tlusty, zwarty) zmielic, wymieszac z maslem, sola, jajkiem. Wsypac make, dokladnie wymieszac, zarobic w kule i odstawic na 20 minut. Morele wypestkowac. Ciasto podzielic na porcje, rozwalkowac lub rozplaszczyc reka. Morele zawinac w ciasto, dokladnie skleic brzegi i uformowac zgrabne kulki. Knedle gotowac w osolonej wodzie przez 5-8 minut (lub dopoki nie wyplyna). Podawac polane maslem i posypane tartym twarogiem oraz cukrem.


* hrubá mouka [cz.] w doslownym tlumaczeniu oznacza maka gruba. W Czechach bowiem make dzieli sie podle grubosci przemialu. W kazdym sklepie znajdziemy make gruba, pol-gruba, gladka. Maka gladka to wg mnie maka pszenna tortowa, dobra bedzie tez poznanska. Maka pol-gruba to po prostu krupczatka. Tzw. maka gruba w Polsce jest niedostepna. Mace grubej odpowiada bardzo drobna kasza manna wymieszana badz z krupczatka, badz z
maka pszenna z drobnego przemialu.

PS. Jesli ktos zapyta czy rodzaj uzytej maki ma jakis wplyw na smak knedli odpwiadam: nie za duzy. Konsystencja ciasta tez jest praktycznie taka sama niezleznie jakiej maki uzyjemy, jedyna roznica polega na tym, ze knedle przyrzadzone z grubej maki sa gladkie w ksztalcie, jakby lekko napeczniale i mam wrazenie ze odrobine delikatniejsze. A ortodoksyjna czeska kucharka stwierdzi: na twarogowe knedle tylko maka gruba lub pol-gruba, ot co!